"Bliskość z Naturą zmienia odbiór Świata"
W okresie jesiennym najlepiej jest wybrać się do rezerwatu Buczyna Szprotawska, gdzie przepięknie wyglądają żółknące listowia ponad 200 letnich buków. Warto również zabrać ze sobą aparat fotograficzny aby utrwalić te piękne widoki. Rezerwat piękny jest zresztą przez cały rok jednak w okresie jesieni jest tam najpiękniej. W dniu 24 października członkowie TP "Birkut" zorganizowali sobie wycieczkę do rezerwatu połączoną z plenerem fotograficznym. Bawiliśmy się świetnie, pogoda była dla nas łaskawa a przy okazji "na pstrykano" kilkaset urokliwych zdjęć jesiennych buków. Przeszliśmy ponad 10 km przez tereny leśne, zahaczając przy okazji rezerwat Buczyna Piotrowicka nie znany dla większości mieszkańców okolic Szprotawy, gdyż wycieczki od kilkudziesięciu lat organizowane są tylko do Buczyny Szprotawskiej. Buki piotrowickie również są piękne, choć znaczniej młodsze od szprotawskich ale naprawdę warto zajrzeć i tam. Ogólnie w każdym lesie jest pięknie tylko trzeba umieć patrzeć na otaczającą nas przyrodę. Na koniec zrobiliśmy sobie wspólne ognisko pod Dębę Chrobrym i niestety musieliśmy wracać do zadymionej Szprotawy. Ale wrócimy tam już nie długo - zimą!!!
Rykowisko najpiękniejsze zjawisko dźwiękowe jaki i widowiskowe dobiegło końca. W tym okresie byki czyli samce jeleni od zachodu słońca aż do świtu ryczą donośnym basowym głosem, który rozlega się na kilka kilometrów. Bardzo widowiskowe są waliki jeleni, które stają w konkury o zdobycie swojej pozycji samca dominującego nad chmarą (stadem) łań. Dla byków jest to okres bardzo wyczerpujący ale za ten wysiłek nagroda jest warta świeczki. Rykowisko jest wyśmienitą okazją dla miłośników fotografii, kiedy uzbroimy się w cierpliwość i będziemy mieli odrobinę szczęścia możemy zrobić wspaniałe zdjęcia. Kiedy jednak milkną odgłosy ryczących byków to oznacza, że przyroda powoli szykuje się do zimowego snu.
Chcesz zobaczyć z Nami rykowisko zobacz tu Turystyka przyrodnicza.
Członkowie TP "BIRKUT" na podstawie starych map niemieckich znaleźli cenne torfowiska w Nadleśnictwie Świętoszów. Odkryliśmy dwa torfowiska przejściowe z dużą liczbą rosnących tam rosiczek pośrednich i okrągłolistnych. Na jednym metrze kwadratowym naliczyliśmy ponad 140 rosiczek. Torfowiska na terenie Naszego kraju są cennymi ekosystemami terenów podmokłych, które w szybkim tempie ulegają zanikowi przez prowadzenie nie prawidłowych prac melioracyjnych. Wszystkie torfowiska należy bezwzględnie chronić przed zniszczeniem dla tego nasze towarzystwo obecnie opracowuje plan ochrony tych obiektów i wystąpi do nadleśnictwa z wnioskiem o ich ochronę prawną.
Na terenie Nadleśnictwa Świętoszów 30 sierpnia odbyło się szkolenie z tropienia wilków. W szkoleniu wzięli udział członkowie i sympatycy towarzystwa. Pogodę mieliśmy słoneczną lecz nie za gorącą, więc warunki wymarzone do chodzenia po terenie otwartym jakim jest poligon. Podczas szkolenia, uczestnicy dowiedzieli się wiele informacji o samym wilku, jego zwyczajach i metodzie tropienia wilka w terenie. Szczęście nam dopisało znaleźliśmy świeże tropy i odchody wilków. Oprócz samego tropienia uczestnicy zachwycali się pięknie kwitnącymi wrzosowiskami oraz głośnym brzęczeniem setek tysięcy pszczół. Oczywiści nie obeszło się bez ukoszeń przez te pożyteczne owady. Jednak wszyscy byli bardzo zadowoleni pomimo zmęczenia po kilkukilometrowym marszu. Większość osób zapowiada chęć udziału w kolejnych takich wypadach na wilki.
W dniu 23 sierpnia br. nasze towarzystwo organizuje szkolenie terenowe z monitoringu wilka. Szkolenie odbędzie się na terenie Nadleśnictwa Świętoszów. Uczestnicy szkolenia poznają biologię wilka, nauczą się rozpoznawać jego tropy i ślady, dowiedzą się w jaki sposób bada się wilki w terenie i czemu służy sam monitoring. Oczywiście oprócz samego szkolenia, na pewno będziemy się świetnie bawić i odpoczywać na łonie natury. Już niedługo relacja ze szkolenia.
Jeśli ktoś z was jest zainteresowany takim szkoleniem a następnie monitoringiem wilka to gorąco zapraszamy. Więcej tu.
Towarzystwo Przyrodnicze "BIRKUT" przystąpiło do nowego projektu badawczego zleconego przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska polegającego na monitoringu gatunku węża Gniewosza plamistego (coronella austiaca). Monitoring tego węża prowadzony jest na kilkunastu stanowiskach w Polsce. Badanie stanowisk gniewosza będzie przebiegać w latach 2009-2011. Towarzystwo będzie monitorować węża na trzech stanowiskach zlokalizowanych w okolicach Szprotawy. Jedno ze stanowisk znajduje się na terenie byłego lotniska wojskowego w Wiechlicach.
Trochę o gniewoszu plamisty.
Gniewosz plamisty, zwany również miedzianką, jest wężem niewielkim i delikatnym. Ciało jego jest wysmuklę, głowa wąska, delikatna, słabo odgraniczona od tułowia. Ogon jest niezbyt długi, biczykowaty i chwytny. Tarczki głowy są u tego gatunku duże, regularne, łuski grzbietu niewielkie i wręgowane. Długość ciała dorosłych samców me przekracza 70 cm, samic 80 cm. Ubarwienie grzbietu gniewosza jest brunatne, rdzawe, rzadziej rdzawo szare. W tylnej części głowy występuje rysunek przypominający podkowę, a przez oko przechodzi, charakterystyczna dla tego gatunku, ciemna, prawie czarna wstęga. Po bokach grzbietu przebiegają ciemne pręgi, a wzdłuż grzbietu ciągnie się pasmo plamek, przypominające nieco tzw. wstęgę kainową żmii zygzakowatej. Brzuch jest u gniewosza ceglasty, jasny lub żółtawy. W ostatnich czasach stwierdzono obecność w okolicach Nowego Sącza dość dużej populacji gniewosza, której przedstawiciele charakteryzują się niesłychanie barwnym, biękitnawo-plamistym ubarwieniem, nie spotykanym i nie opisywanym dotychczas. Świadczy to o dużej zmienności i różnorodności ubarwienia tego pięknego węża.
Gniewosz plamisty jest zwierzęciem ciepłolubnym. Żyje on na nasłonecznionych polankach leśnych lub zboczach wzgórz w tym samym środowisku, w którym spotykamy jaszczurkę zwinkę. Żywi się prawie wyłącznie jaszczurkami i padalcami, które przed połknięciem unieruchamia splotami swego muskularnego ciała. Ze snu zimowego budzi się w kwietniu, gody rozpoczyna w maju. Młode przychodzą na świat w sierpniu lub we wrześniu. Ilość ich wynosi w jednym miocie do 15 sztuk. W sen zimowy zapada gniewosz w październiku. Nazwę swą zawdzięcza dużej zaciętości, jaką przejawia w chwili rozdrażnienia, usiłując nawet kąsać w obronie. Jest to jednak gatunek zupełnie nieszkodliwy. Przy delikatnym obchodzeniu się z tym wężem jest on wyjątkowo łagodny.
Gniewosz plamisty zamieszkuje prawie całą Europę. Na północy dochodzi do południowej Szwecji, na wschodzie do Kaukazu, na południu do Grecji, a na zachodzie do Hiszpanii zachodniej. Był on dosyć pospolity w całym naszym kraju, chociaż nie tak częsty, jak zaskroniec. Szczególnie licznie występuje w województwach południowych, unika jednak gór - z wyjątkiem Pienin, gdzie jest pospolity na południowych, silnie nasłonecznionych niższych stokach. Z dwóch obecnie uznawanych ras tego gatunku w Polsce żyją przedstawiciele rasy nominalnej (C. a. austriaca Laurenti). Pozorne podobieństwo do żmii powoduje, że właśnie ten wdzięczny i dosyć rzadki wąż pada masowo ofiarą gorliwych tępicieli gadów. Fakt ten niewątpliwie wpływa na zanikanie całych jego populacji na terenach częściej odwiedzanych przez turystów lub poddawanych szybkiemu zagospodarowaniu. Głównie z tego powodu staje się on na naszych ziemiach, szczególnie w pobliżu miast, coraz rzadszy. Innym ważnym powodem, wpływającym na coraz rzadszy pojaw gniewosza, jest obserwowane od lat stałe zmniejszanie się liczebności jaszczurek, które stanowią jego podstawowy pokarm.
Zabity młody Gniewosz plamisty
W przeciągu tygodnia do Naszego towarzystwa zgłoszono dwie informacje o spotkaniu z rysiem. Pierwszy przypadek pochodził z okolic Dzikowic, przebiegającego przez drogę rysia widziała pewna Pani wracająca samochodem do domu. Drugi przypadek spotkania z rysiem zgłosił nam wędkarz z Leszna Górnego, który łowiąc ryby na rzece Bóbr z odległości ok 40 m dostrzegł zwierze przypominające wyglądem rysia. Informacje te bardzo nas ucieszyły, gdyż ryś jest gatunkiem bardzo rzadkim w Polsce a jego osiedlenie się w okolicy wzbogaciło by skład gatunkowy naszych lasów. Na razie możemy tylko przepuszczać, że jest to osobnik migrujący, który szuka nowego dogodnego miejsca na osiedlenie się.
Ryś swoją sylwetką przypomina bardziej psa niż kota. W odróżnieniu od innych kotowatych (tygrys, puma, żbik i inne) posiada długie nogi a jego sylwetka z boku zamyka się w kwadracie. Długość ciała 70-130 cm bez ogona, ogon 15-40 cm, wysokość w kłębie 50-75 cm, waga 15-38 kg. Odcisk łapy jest zaokrąglony, długość łapy to 5-9 cm a szerokość 4-8 cm. Rysie odżywiają się przede wszystkim sarnami dodatkowo dieta wzbogacana jest gryzoniami, zającami i ptakami.
Jeśli Państwo spotkacie jakieś dziwne zwierze przypominające dużego kota, prosimy o kontakt z naszym towarzystwem
.Odcisk łapy rysia.
Członkowie TP BIRKUT podczas ostatniego monitoringu wilka na terenie Nadleśnictwa Świętoszów, napotkali nielegalnie wyrzucone śmieci. Były to meble, papiery, plastiki oraz inne odpady. Na szczęście w stercie śmieci znajdowała się zaadresowana koperta pocztowa. "Brudas" bo inaczej nie można powiedzieć o takiej osobie pochodzi z Małomic. Śmieci, które znaleźliśmy oddalone były od Małomic ok 9 km. Poligon Świętoszowski wydaje się być miejscem odludnym ale w rzeczywistości tak nie jest, śmieci można napotkać w różnych częściach poligonu, nawet tam gdzie są strzelania z ostrej amunicji. Ludzie wyrzucający śmieci w takich miejscach muszą być bezmyślni narażając swoje życie. Osoba z Małomic z pewnością była zaskoczona kiedy odwiedziła ją Straż Leśna wręczając mandat i nakaz posprzątania. Niech będzie to przestrogą dla innych, którzy zamierzają się wybrać na wycieczkę do lasu ze swoimi śmieciami.
Zwracamy się z gorącą prośbą do osób, które na potkają jakieś wysypisko o powiadomienie naszego towarzystwa lub Straży Leśnej, Straży Miejskie, Policji. Warto również przeszukać takie wysypisko, może uda się znaleźć jakieś dane adresowe, które pomogą wykryć sprawcę.
Dzikie wysypisko. Dowód rzeczowy, zaadresowana koperta.
Szprotawskie "blokowiska" czyli osiedla są coraz piękniejsze ale za to stają się betonową pustynią. Wszystko za sprawą ociepleń elewacji popieramy takie remonty, gdyż przyczyniają się do zmniejszenia użycia energii cieplnej do ogrzewania mieszkań. Jednak ocieplenia budynków przez zarządców są prowadzone w sposób karygodny. Nieprzestrzegane są przepisy o ochronie przyrody, elewacje są robione w okresie przypadającym na okres lęgowy jerzyków oraz innych gatunków ptaków. Nie są wykonywane ekspertyzy ornitologa przed przystąpieniem do prac remontowych. Po zakończeniu ocieplania zatykane są wszelkie wloty wentylacyjne bez zakładania nowych budek lęgowych. Na terenie miasta Szprotawa jeszcze kilka lat temu gnieździło się ponad 300 par jerzyków w tym roku towarzystwo naliczyło zaledwie 40 osobników. Jest to spadek populacji bardzo drastyczny a niestety liczba jerzyków jeszcze zmaleje gdyż w Szprotawie nadal ociepla się budynki nie zgodnie z prawem. Urząd Miejski w Szprotawie wystosował pisma do wszystkich zarządców budynków z instrukcją postępowania podczas prac ociepleniowych jednak nie przyniosło to żadnego skutku. Nikt się nie zgłosił o poradę, budynki nadal są ocieplane w sezonie lęgowym ptaków. Część "miastowych" jerzyków zalęgła się na terenie byłego lotniska w Wiechlicach w ruinach hangarów samolotowych. Jak na razie tamtejszej populacji nic nie zagraża i to jest pocieszające.
Jerzyk ( Apus apus ) na mocy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r o ochronie przyrody oraz rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objęty jest ścisłą ochroną gatunkową. Zgodnie z art. 52 ust.2 pkt 2 w/w ustawy , uszczegółowionym w par. 7 pkt.2 ww rozporządzenia, zezwala się na usuwanie od dnia 16 października do końca lutego gniazd ptasich z obiektów budowlanych i terenów zieleni, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne. Wszelkie prace ograniczające dostęp jerzyków do miejsc ich regularnego występowania należy traktować jako niszczenie miejsc lęgowych i schronień tego gatunku. W okresie całego roku czynności te są zakazane i zezwolenie na ich przeprowadzenie wydaje Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska na obszarze swojego działania.
Dlatego pamiętajmy, że gdy koniecznym jest wykonywanie prac termoizolacyjnych w sezonie lęgowym w/w gatunku to przed ich przeprowadzeniem inwestor winien zwrócić się z wnioskiem do Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o umyślne płoszenie i niepokojenie osobników jerzyka. Przed rozpoczęciem prac termomodernizacyjnych zarządca budynku powinien zlecić również doświadczonemu ornitologowi inwentaryzację przyrodniczą w zakresie występowania ptaków chronionych w celu uniknięcia nieumyślnego zniszczenia ich gniazd i schronień. Podczas remontu należy zawieszać budki lęgowe w miejscach gdzie dotychczas miały one swoje gniazda. Pamiętać należy, że niszczeniem siedliska jerzyków jest również montowanie kratek w otworach wentylacyjnych budynku gdzie wcześniej miały one swoje miejsca lęgowe. Osoba umyślnie naruszająca zakazy obowiązujące w stosunku do zwierząt objętych ochroną gatunkową podlega karze aresztu lub grzywny zgodne z ustawą o ochronie przyrody.
Jeszcze trochę a takie stada jerzyków staną się przeszłością!
Członkowie TP "BIRKUT" oraz przedstawiciele Stowarzyszenia dla Natury WILK wspólnie monitorowali dwie watahy wilków w okolicach Przemkowa i Świętoszowa. Podczas tropienia napotkaliśmy świeże tropy ślady wilków. Największym sukcesem było jednak odnalezienie tropów młodych wilczków na terenie poligonu świętoszowskiego. Jedno znacznie trudno jest określić liczbę tegorocznych szczeniąt ale najważniejsze jest to, że się rozmnażają i ich kondycja populacji jest bardzo dobra. Próbowaliśmy również wilki uwiecznić w naszych aparatach fotograficznych jednak wilk jest trudnym przeciwnikiem do fotografowania i niestety karty pamięci naszych aparatów zostały puste. Kolejne tropienie odbędzie się w lipcu w dniach 8-12 lipca.
Nasz najmłodszy "działacz" w towarzystwie to Konradek, ma ponad rok, siedem ząbków i potrafi już sam chodzić. Z nastaniem wiosny Konradek jeździ z nami na łono natury aby delektować się otaczającą przyrodą. Właśnie taki sposób edukacji przyrodniczej preferuje nasze towarzystwo. Zainteresowanie i szacunek do przyrody należy u dzieci "zaszczepiać" jak najszybciej. Dziecko poznając środowisko przyrodnicze od najmłodszych lat ma możliwość w namacalny sposób poznawać otaczający go świat. Jeśli chcecie się przyłączyć do nas z waszymi pociechami to gorąco zapraszamy.